親譲りの無鉄砲で小供の時から損ばかりしている。

Jeg har alltid vært en uforsiktig person og har gjort en masse feil i løpet av min barndom.

小学校に居る時分学校の二階から飛び降りて一週間ほど腰を抜かした事がある。

Da jeg gikk i grunnskole, hoppede jeg ned fra andre etasje i skolen og var sengeliggende i omtrent en uke.

なぜそんな無闇をしたと聞く人があるかも知れぬ。

Noen kanskje spekulerer over hvorfor jeg gjorde noe så dumt.

別段深い理由でもない。

Det var ikke på grunn av noe spesielt.

新築の二階から首を出していたら、同級生の一人が冗談に、いくら威張っても、そこから飛び降りる事は出来まい。弱虫やーい。

Hvis jeg hadde stått på kanten av andre etasje i en nybygget bygning, ville en av mine klassekammerater ha spilt en joke med meg og sagt: «Selv om du tror du er tuff, vil du aldri klare å hoppe ned derfra. Du er en feiging!»

と囃したからである。

Det var derfor jeg gjorde det.

小使に負ぶさって帰って来た時、おやじが大きな眼をして二階ぐらいから飛び降りて腰を抜かす奴があるかと云ったから、この次は抜かさずに飛んで見せますと答えた。

Da jeg kom hjem bærende på min lillebror, sa min far med store øyne at «Det er noen som hopper ned fra andre etasje og ender opp med å være sengeliggende i en uke». Jeg svarte da at «Neste gang jeg hopper, vil jeg vise deg at jeg ikke er en feiging».

親類のものから西洋製のナイフを貰って奇麗な刃を日に翳して、友達に見せていたら、一人が光る事は光るが切れそうもないと云った。切れぬ事があるか、何でも切ってみせると受け合った。そんなら君の指を切ってみろと注文したから、何だ指ぐらいこの通りだと右の手の親指の甲をはすに切り込んだ。幸ナイフが小さいのと、親指の骨が堅かったので、今だに親指は手に付いている。しかし創痕は死ぬまで消えぬ。

Jeg fikk en kniv fra en slektning som var produsert i Vest-Europa. Jeg viste den til mine venner og sa at «Bladet er veldig skarpt». En av dem sa «Det er nok å være skarp, men det ser ut som om den ikke kan skjære noe». Jeg utfordret ham til å skjære noe med den. Han sa «Skjær min pekefinger av». Jeg skar lige over knoklen på pekefingeren på min høyre hånd. Kniven var liten og knoklen var tuff, så pekefingeren min er fremdeles på plass. Men arret vil aldri forsvine.

庭を東へ二十歩に行き尽すと、南上がりにいささかばかりの菜園があって、真中に栗の木が一本立っている。

Tyve skridt mot øst fra hagen var en liten grøntområde som skråte mot sør. I midten stod et kastanjetræ.

これは命より大事な栗だ。

Disse kastaniene var viktigere enn livet selv.

実の熟する時分は起き抜けに背戸を出て落ちた奴を拾ってきて、学校で食う。

Når de var modne, gjorde jeg det første jeg gjorde om morgenen var å gå ut på bakdøren og plukke opp de som hadde falt ned. Deretter spiste jeg dem på skolen.

菜園の西側が山城屋という質屋の庭続きで、この質屋に勘太郎という十三四の倅が居た。

Den vestlige delen av hagen grenset opp mot hagen til en pantbutikk ved navn Yamasakiya. Denne pantbutikken hadde en sønn på tretten eller fjorten år ved navn Kantaro.

勘太郎は無論弱虫である。

Kantaro var selvsagt en feiging.

弱虫の癖に四つ目垣を乗りこえて、栗を盗みにくる。

Men på tross av at han var feig, klatrede han over det fjerde gjerdet og stjal kastaniene.

ある日の夕方折戸の蔭に隠れて、とうとう勘太郎を捕まえてやった。その時勘太郎は逃げ路を失って、一生懸命に飛びかかってきた。

En kveld skjønnte jeg ham endelig i skyggen av bakdøren og tok ham til fange. Han forsøkte desperat å komme seg bort, men det lykkedes ikke for ham.

向うは二つばかり年上である。

Han var bare to år eldre enn meg.

弱虫だが力は強い。

Han var feig, men sterk.

鉢の開いた頭を、こっちの胸へ宛ててぐいぐい押した拍子に、勘太郎の頭がすべって、おれの袷の袖の中にはいった。

Da han presset hodet mot min bryst med åpningen av potten, rutschte Kantaros hodet inn i min kimono-ærme.

邪魔になって手が使えぬから、無暗に手を振ったら、袖の中にある勘太郎の頭が、右左へぐらぐら靡いた。しまいに苦しがって袖の中から、おれの二の腕へ食い付いた。痛かったから勘太郎を垣根へ押しつけておいて、足搦をかけて向うへ倒してやった。山城屋の地面は菜園より六尺がた低い。勘太郎は四つ目垣を半分崩して、自分の領分へ真逆様に落ちて、ぐうと云った。

Da jeg prøvde å komme meg fri av ham, svingte jeg armen for å komme meg fri, og Kantaros hodet svingte fra side til side i ærmerne. Til slutt grep han min underarm med tennene og gjorde det vanskelig å komme seg fri av ham. Jeg skubbet ham opp mot gjerdet og tok ham fast i foden. Yamasakiya-hagen var seks fot lavere enn min hage. Kantaro klatrede over det fjerde gjerdet og fór tilbake til sin egen hage og gjorde ingenting.

勘太郎が落ちるときに、おれの袷の片袖がもげて、急に手が自由になった。

Da Kantaro fór ned, rev en del av min kimono-ærme seg løs og jeg fikk plutselig håndene fri.

その晩母が山城屋に詫びに行ったついでに袷の片袖も取り返して来た。

Den kvelden kom min mor til Yamasakiya for å be om unnskyldning og fikk tilbake den løsrevne ærme.

この外いたずらは大分やった。

Denne gullene var virkelig nok en ballade.

大工の兼公と肴屋の角をつれて、茂作の人参畠をあらした事がある。

En gang rev jeg opp Morisakis gulv sammen med tømreren Kanagawa og fiskemannen Kado.

人参の芽が出揃わぬ処へ藁が一面に敷いてあったから、その上で三人が半日相撲をとりつづけに取ったら、人参がみんな踏みつぶされてしまった。

Der var halm lagt over hele feltet hvor gulvet for peoner ikke var ferdig. Vi kastet oss på hinanden i halvanden times tid, og alle peonene ble trampet på.

古川の持っている田圃の井戸を埋めて尻を持ち込まれた事もある。

Det skjedde også at jeg fylte opp brunnen på det feltet som Old River eide, og han ble rasende.

太い孟宗の節を抜いて、深く埋めた中から水が湧き出て、そこいらの稲にみずがかかる仕掛であった。

Vi dro ut de tykke røtterne av ginseng og fylte hullet så godt at vannet kom opp og gjorde at kornet i nærheten ble veldig vått.

その時分はどんな仕掛か知らぬから、石や棒ちぎれをぎゅうぎゅう井戸の中へ挿し込んで、水が出なくなったのを見届けて、うちへ帰って飯を食っていたら、古川が真赤になって怒鳴り込んで来た。

Da vi ikke visste hvordan det fungerte, smøg vi inn steiner og pinde i brunnen og så at vannet ikke kom opp lenger. Da vi gikk hjem for å spise, kom Old River rasende og skrek på oss.

たしか罰金を出して済んだようである。

Det var tilsynelatende bare en bøde som ble pålagt.

おやじはちっともおれを可愛がってくれなかった。母は兄ばかり贔屓にしていた。この兄はやに色が白くって、芝居の真似をして女形になるのが好きだった。おれを見る度にこいつはどうせ碌なものにはならないと、おやじが云った。乱暴で乱暴で行く先が案じられると母が云った。なるほど碌なものにはならない。ご覧の通りの始末である。行く先が案じられたのも無理はない。ただ懲役に行かないで生きているばかりである。

Min far elsket meg ikke særlig mye. Min mor favoriserte bare min eldre bror. Denne bror var veldig blek og gjorde gjerne imitasjoner av kvinner. Hver gang min far så på meg, sa han at jeg sannsynligvis ikke ville bli noe bra. Min mor sa at jeg sannsynligvis ikke ville bli noe bra. Det ble det jeg ble. Det var nok ikke så viktig at jeg ikke kom i fengsel.

母が病気で死ぬ二三日前台所で宙返りをしてへっついの角で肋骨を撲って大いに痛かった。

To-tre dager før min mor døde av sykdom, slog jeg ribbenene mine voldsomt med en kantstang i kjøkkenet mens jeg lavede en luftvolte. Det gjorde veldig ondt.

母が大層怒って、お前のようなものの顔は見たくないと云うから、親類へ泊りに行っていた。

Min mor ble rasende og sa at hun ikke ville se en person som meg mer. Jeg gikk derfor for å overnatte hos en slektning.

するととうとう死んだと云う報知が来た。そう早く死ぬとは思わなかった。

Deretter fikk jeg beskjed om at min mor hadde dødd. Jeg hadde ikke trodd at hun ville dø så fort.

そんな大病なら、もう少し大人しくすればよかったと思って帰って来た。そうしたら例の兄がおれを親不孝だ、おれのために、おっかさんが早く死んだんだと云った。

Da jeg kom hjem, tænkte jeg at jeg skulle ha vært mer lydig dersom jeg hadde haft en alvorlig sykdom. Men da sa min eldre bror at jeg var ulydig og at min mor døde på grunn av meg.

口惜しかったから、兄の横っ面を張って大変叱られた。

Jeg ble rasende på ham og fikk en ordentlig skilling.

母が死んでからは、おやじと兄と三人で暮していた。

Efter at min mor døde, levede jeg alene med min far og min eldre bror.

おやじは何にもせぬ男で、人の顔さえ見れば貴様は駄目だ駄目だと口癖のように云っていた。

Min far var en uforudsigelig mann som ofte sa at «du er ikke bra nok» når han så på folk.

何が駄目なんだか今に分らない。

Jeg forstår ikke nå hva han mente med det.

妙なおやじがあったもんだ。

Han var en merkelig mann.

兄は実業家になるとか云ってしきりに英語を勉強していた。

Min eldre bror studerte engelsk hele tiden og sa at han ville bli en forretningsmand.

元来女のような性分で、ずるいから、仲がよくなかった。

Jeg var egentlig en pige, og jeg var slyngelagtig, så vi hadde ikke et godt forhold.

十日に一遍ぐらいの割で喧嘩をしていた。

Vi skjøtte på hverandre omtrent en gang i ti dager.

ある時将棋をさしたら卑怯な待駒をして、人が困ると嬉しそうに冷やかした。

En gang spilte vi sjak og han tok en svak brikk og gjorde det svært for andre å vinne.

あんまり腹が立ったから、手に在った飛車を眉間へ擲きつけてやった。

Jeg ble så rasende at jeg kastet en brikk mot ham mellom brystene.

眉間が割れて少々血が出た。

Hans bryst ble skadet og det kom litt blod ut.

兄がおやじに言付けた。

Min bror fortalte dette til vår far.

おやじがおれを勘当すると言い出した。

Faren sa at han ikke lenger ville ha noe å gjøre med meg.

その時はもう仕方がないと観念して先方の云う通り勘当されるつもりでいたら、十年来召し使っている清という下女が、泣きながらおやじに詫まって、ようやくおやじの怒りが解けた。

Da trodde jeg at det var uunngåelig og var beredt på å bli kastet ut, men en tjenestepige ved navn Kiyo, som hadde tjent oss i ti år, kom grående til faren og beklaget seg, og til slutt fikk faren sin vrede under kontroll.

それにもかかわらずあまりおやじを怖いとは思わなかった。

Men selv da fryktet jeg ikke vår far særlig mye.

かえってこの清と云う下女に気の毒であった。

I stedet følte jeg medlidenhet for tjenestepigen Kiyo.

この下女はもと由緒のあるものだったそうだが、瓦解のときに零落して、つい奉公までするようになったのだと聞いている。

Det var tilsynelatende en pige med anstendig opprising, men hun hadde mistet alt i en kollaps og endte opp med å tjene andre mennesker.

だから婆さんである。この婆さんがどういう因縁か、おれを非常に可愛がってくれた。不思議なものである。母も死ぬ三日前に愛想をつかした――おやじも年中持て余している――町内では乱暴者の悪太郎と爪弾きをする――このおれを無暗に珍重してくれた。

Derfor var hun en gammel kvinne. Av en eller annen grunn elsket hun meg veldig mye. Det var mærkelig. Selv min mor hadde begynt å holde på meg tre dager før hun døde – og min far hadde alltid hatt en svaghet for meg – i byen var jeg kjent som en bølle og en tyv – og alligevel elsket de meg uten grunn.

おれは到底人に好かれる性でないとあきらめていたから、他人から木の端のように取り扱われるのは何とも思わない、かえってこの清のようにちやほやしてくれるのを不審に考えた。

Jeg hadde oppgitt å bli kjent av andre mennesker, så jeg tänkte ikke mye på at andre behandlet meg som skrot, men jeg syntes det var mer underlig at Kiyo var så opptatt av meg.

清は時々台所で人の居ない時に「あなたは真っ直でよいご気性だ」と賞める事が時々あった。

Kiyo roste meg noen ganger når hun var alene i kjøkkenet: «Du er en ærlig og god person».

しかしおれには清の云う意味が分からなかった。

Men jeg forstod ikke hva hun mente.

好い気性なら清以外のものも、もう少し善くしてくれるだろうと思った。

Hvis jeg var en god person, ville også andre ha behandlet meg bedre, tænkte jeg.

清がこんな事を云う度におれはお世辞は嫌いだと答えるのが常であった。すると婆さんはそれだから好いご気性ですと云っては、嬉しそうにおれの顔を眺めている。

Hver gang Kiyo sa slike ting, svarte jeg at jeg ikke gjerne hørte rosende ord. Da sa Kiyo at det var nettopp fordi jeg var en god person, og hun så gledelig på meg.

自分の力でおれを製造して誇ってるように見える。

Det var som om hun var stolt over å ha skapt meg selv.

少々気味がわるかった。

Det var litt ubehagelig.

母が死んでから清はいよいよおれを可愛がった。

Etter at min mor døde, elsket Kiyo meg enda mer.

時々は小供心になぜあんなに可愛がるのかと不審に思った。

Noen ganger ble jeg som et barn og spekulte over hvorfor hun elsket meg så mye.

つまらない、廃せばいいのにと思った。

Det var kjedelig. Jeg ville helst at hun skulle slutte med det.

気の毒だと思った。

Det var trist.

それでも清は可愛がる。

Men Kiyo elsket meg likevel.

折々は自分の小遣いで金鍔や紅梅焼を買ってくれる。

Noen ganger kjøpte hun gullsmykker eller røde kirsebær-porcelæn med sine egne penger.

寒い夜などはひそかに蕎麦粉を仕入れておいて、いつの間にか寝ている枕元へ蕎麦湯を持って来てくれる。

I kalde natter kjøpte hun hemmelig noen ganger sobakkelse og bragte det til meg mens jeg sov.

時には鍋焼饂飩さえ買ってくれた。

Noen ganger kjøpte hun til og med nuddelretten i en gryte.

ただ食い物ばかりではない。

Det var ikke bare mat.

靴足袋ももらった。

Hun gav meg også sko og sokker.

鉛筆も貰った、帳面も貰った。

Jeg fikk også blyanter og en bok.

これはずっと後の事であるが金を三円ばかり貸してくれた事さえある。

Det var mye senere, men hun lånte meg også tre yen.

何も貸せと云った訳ではない。

Det var ikke slik at hun sa at jeg skulle låne penger.

向うで部屋へ持って来てお小遣いがなくてお困りでしょう、お使いなさいと云ってくれたんだ。

Hun kom inn i rommet og sa: «Du har sannsynligvis ikke nok penger, så ta dette».

おれは無論入らないと云ったが、是非使えと云うから、借りておいた。

Jeg sa selvsagt at jeg ikke ville ta imot det, men hun insisterte så jeg tok det.

実は大変嬉しかった。

Det gjorde meg faktisk veldig glad.

その三円を蝦蟇口へ入れて、懐へ入れたなり便所へ行ったら、すぽりと後架の中へ落してしまった。

Jeg la de tre yen i min lomme og da jeg gikk på toaletten, fór pengerne ut av lommen og fór ned i toalettet.

仕方がないから、のそのそ出てきて実はこれこれだと清に話したところが、清は早速竹の棒を捜して来て、取って上げますと云った。

Jeg var nødt til å gå ut og fortelle Qing hva som hadde skjedd, og han tok straks en bambestang og fisket opp pengene for meg.

しばらくすると井戸端でざあざあ音がするから、出てみたら竹の先へ蝦蟇口の紐を引き懸けたのを水で洗っていた。

Etter hvert at jeg hørte lyder fra brunnen, gikk jeg ut og så at Qing vasket snøret til min lomme med vann.

それから口をあけて壱円札を改めたら茶色になって模様が消えかかっていた。

Da jeg åpnet lommen og så på en yen-seddel igjen, var den brun og mønsteret var nærmest forsvunnet.

清は火鉢で乾かして、これでいいでしょうと出した。

Qing tørret den med en brik og sa: «Det er ok».

ちょっとかいでみて臭いやと云ったら、それじゃお出しなさい、取り換えて来て上げますからと、どこでどう胡魔化したか札の代りに銀貨を三円持って来た。

Da jeg sa at seddelen luktet dårlig, sa han: «Bare gi den til meg, jeg bytter den ut». Og han kom tilbake med tre sølvmynt i stedet for seddelen.

この三円は何に使ったか忘れてしまった。

Jeg har glemt hva jeg gjorde med de tre yenene.

今に返すよと云ったぎり、返さない。

Jeg sa at jeg ville gi dem tilbake, men det gjorde jeg ikke.

今となっては十倍にして返してやりたくても返せない。

Om jeg ville gi dem tilbake ti ganger så mye nå, så kunne jeg ikke gjøre det.

清が物をくれる時には必ずおやじも兄も居ない時に限る。

Qing gav alltid bort ting når hverken min far eller min bror var til stede.

おれは何が嫌いだと云って人に隠れて自分だけ得をするほど嫌いな事はない。兄とは無論仲がよくないけれども、兄に隠して清から菓子や色鉛筆を貰いたくはない。

Det er ikke noe jeg hader mer enn å skjule ting for andre og selv få fordelene. Jeg har ikke et godt forhold til min bror, men jeg vil ikke ta imod godis eller fargeblyanter fra Qing uten at min bror vet om det.

なぜ、おれ一人にくれて、兄さんには遣らないのかと清に聞く事がある。

Noen ganger spør jeg Qing hvorfor han bare gir ting til meg og ikke til min bror.

すると清は澄したものでお兄様はお父様が買ってお上げなさるから構いませんと云う。これは不公平である。

Da sier Qing at det ikke gjør noe, fordi min far kjøper ting til min bror. Det er urettferdigt.

おやじは頑固だけれども、そんな依怙贔負はせぬ男だ。しかし清の眼から見るとそう見えるのだろう。全く愛に溺れていたに違いない。

Min far er ganske nærsynet, men han er ikke en mann som favoriserer en sønn over en annen. Men det er nok slik Qing ser det. Han må ha vært helt overøst med kjærlighet.

元は身分のあるものでも教育のない婆さんだから仕方がない。

Det er nok fordi hun er en uopplært kvinne fra en velstående familie, at hun ikke kan gjøre noe annet.

単にこればかりではない。

Det er ikke bare det.

贔負目は恐ろしいものだ。

Det å favorisere noen er fryktelig.

清はおれをもって将来立身出世して立派なものになると思い込んでいた。

Qing trodde at jeg ville bli en anstendig person og gjøre en god karriere i fremtiden.

その癖勉強をする兄は色ばかり白くって、とても役には立たないと一人できめてしまった。

Men han mener at min bror, som studerer så hardt, bare er flott på overflaten og ikke er til noen nytte.

こんな婆さんに逢っては叶わない。自分の好きなものは必ずえらい人物になって、嫌いなひとはきっと落ち振れるものと信じている。

Det er umulig å møte en slik kvinne. Han tror at alle han gillar vil bli store personer, og at alle han ikke giller vil mislykkes.

おれはその時から別段何になると云う了見もなかった。

Da hadde jeg ikke noen spesiel ambisjon om å bli noe annet.

しかし清がなるなると云うものだから、やっぱり何かに成れるんだろうと思っていた。

Men fordi Qing trodde at han ville bli noe, trodde jeg også at jeg ville bli noe.

今から考えると馬鹿馬鹿しい。ある時などは清にどんなものになるだろうと聞いてみた事がある。

Når jeg ser tilbake nå, synes jeg det er ganske dumt. En gang spurte jeg Qing hva han trodde jeg ville bli.

ところが清にも別段の考えもなかったようだ。

Men det var tilsynelatende ikke noe han hadde overveid.

ただ手車へ乗って、立派な玄関のある家をこしらえるに相違ないと云った。

Han sa bare at jeg sannsynligvis ville kjøre en bil og eie et hus med en flott entré.

それから清はおれがうちでも持って独立したら、一所になる気でいた。

Etter det trodde Qing at jeg ville bli selvstendig og starte min egen forretning.

どうか置いて下さいと何遍も繰り返して頼んだ。おれも何だかうちが持てるような気がして、うん置いてやると返事だけはしておいた。

Jeg bad ham om og om å la meg være i fred. Jeg følte også at jeg kanskje kunne klare det selv, så jeg sa bare «ja, la meg være i fred».

ところがこの女はなかなか想像の強い女で、あなたはどこがお好き、麹町ですか麻布ですか、お庭へぶらんこをおこしらえ遊ばせ、西洋間は一つでたくさんですなどと勝手な計画を独りで並べていた。

Men hun var en veldig fantasifuld kvinne. Hun fant opp planer på egen hånd, som for eksempel å sette opp en hængekøye i hagen, og hun sa «Det er mange vakre vesterlandske møbler».

その時は家なんか欲しくも何ともなかった。

Men på det tidspunktet hadde jeg ingen lyst til å eie et hus.

西洋館も日本建も全く不用であったから、そんなものは欲しくないと、いつでも清に答えた。

Jeg hadde ingen lyst til vesterlandske møbler eller japanske møbler. Jeg fortalte alltid Qing at jeg ikke ville ha noe av det.

すると、あなたは欲がすくなくって、心が奇麗だと云ってまた賞めた。清は何と云っても賞めてくれる。

Da roste hun meg igjen og sa at jeg var en flink person med en god sjel. Qing roste meg alltid.

母が死んでから五六年の間はこの状態で暮していた。

Vi levede slik i løpet av de fem til seks årene etter at min mor døde.

おやじには叱られる。

Men min far skjelt ut meg.

兄とは喧嘩をする。

Og jeg hadde ofte skjerp med min bror.

清には菓子を貰う、時々賞められる。

Men Qing ga meg godis og roste meg noen ganger.

別に望みもない。

Jeg hadde ingen spesielle ønsker.

これでたくさんだと思っていた。

Jeg trodde det var nok.

ほかの小供も一概にこんなものだろうと思っていた。

Og jeg trodde at alle andre barn var like slik.

ただ清が何かにつけて、あなたはお可哀想だ、不仕合だと無暗に云うものだから、それじゃ可哀想で不仕合せなんだろうと思った。

Men når Qing sa at jeg var syndig og udugelig, trodde jeg at jeg faktisk var syndig og udugelig.

その外に苦になる事は少しもなかった。

Annet enn det var det ikke noe som gjorde meg ked av det.

ただおやじが小遣いをくれないには閉口した。

Men jeg var litt frustrert over at min far ikke ga meg lommepenger.

母が死んでから六年目の正月におやじも卒中で亡くなった。

Og seks år etter at min mor døde, døde min far også av en hjerneblødning på nyttårsdagen.

その年の四月におれはある私立の中学校を卒業する。六月に兄は商業学校を卒業した。兄は何とか会社の九州の支店に口があって行かなければならん。

I april det samme året avsluttet jeg skolen på en privat middelskole. I juni avsluttet min bror skolen på en handelsskole. Min bror fikk en stilling i selskapets filial i Kyushu og måtte reise dit.

おれは東京でまだ学問をしなければならない。

Jeg måtte fortsatt studere i Tokyo.

兄は家を売って財産を片付けて任地へ出立すると云い出した。おれはどうでもするがよかろうと返事をした。

Min bror sa at han ville sälge familjehemmet, ordna sine affärer och åka till sin tjänstgöringsplats. Jeg svarte at det var helt i orden med mig.

どうせ兄の厄介になる気はない。

Jeg har alligevel ingen lyst til å være til besvær for min bror.

世話をしてくれるにしたところで、喧嘩をするから、向うでも何とか云い出すに極っている。

Selv om han tager vare på meg, så skjer det alltid uenigheter, og han finner alltid en måte å komme seg bort fra det på.

なまじい保護を受ければこそ、こんな兄に頭を下げなければならない。

Det er bare fordi han giver meg så mye støtte at jeg må tolerere en slik bror.

牛乳配達をしても食ってられると覚悟をした。

Jeg var klar over at jeg ville bli utnyttet selv om jeg leverer mjølk.

兄はそれから道具屋を呼んで来て、先祖代々の瓦落多を二束三文に売った。

Min bror ringte da en tømmerhandler og solgte våre arvegods for en lav pris.

家屋敷はある人の周旋である金満家に譲った。

Vi overførte eiendommen til en lokal velstående familie ved navn Kanman.

この方は大分金になったようだが、詳しい事は一向知らぬ。

Det ser ut til at de har tjent en god sum penger, men jeg vet ikke mer enn det.

おれは一ヶ月以前から、しばらく前途の方向のつくまで神田の小川町へ下宿していた。

For en måned siden flyttet jeg inn hos en vært i Okawa-cho i Kanda, og jeg skal bli der til jeg har en klarere ide om hva jeg skal gjøre i fremtiden.

清は十何年居たうちが人手に渡るのを大いに残念がったが、自分のものでないから、仕様がなかった。あなたがもう少し年をとっていらっしゃれば、ここがご相続が出来ますものをとしきりに口説いていた。

Kiyo var veldig ked av at huset ble solgt, men det var ikke hans eiendom, så det var ikke mye han kunne gjøre ved det. Han insisterte på at hvis jeg hadde vært noen år eldre, hadde jeg kunnet arve stedet.

もう少し年をとって相続が出来るものなら、今でも相続が出来るはずだ。婆さんは何も知らないから年さえ取れば兄の家がもらえると信じている。

Hvis jeg hadde vært noen år eldre, hadde jeg kunnet arve det nå. Min mormor tror at hun vil få brors huset når hun blir eldre, men hun vet ikke at det ikke er hennes eiendom.

兄とおれはかように分れたが、困ったのは清の行く先である。

Således skilte våre veier, men det er Kiyo som nå står overfor de største problemerne.

兄は無論連れて行ける身分でなし、清も兄の尻にくっ付いて九州下りまで出掛ける気は毛頭なし、と云ってこの時のおれは四畳半の安下宿に籠って、それすらもいざとなれば直ちに引き払わねばならぬ始末だ。どうする事も出来ん。清に聞いてみた。

Min bror hadde ikke mulighet til å ta ham med seg, og Kiyo hadde ingen lyst til å følge ham til Kyushu. På det tidspunktet var jeg inne i en billig leilighet på 4,5 tatami, men jeg var klar til å forlate den når som helst. Jeg var helt igjen uten muligheter. Jeg spurte Kiyo om råd.

どこかへ奉公でもする気かねと云ったらあなたがおうちを持って、奥さまをお貰いになるまでは、仕方がないから、甥の厄介になりましょうとようやく決心した返事をした。この甥は裁判所の書記でまず今日には差支えなく暮していたから、今までも清に来るなら来いと二三度勧めたのだが、清はたとい下女奉公はしても年来住み馴れた家の方がいいと云って応じなかった。

Han sa at han hadde lyst til å arbeide som tjener, men at det var umulig før han fikk eget hjem og en kone. Han sa til slutt at han ville ta vare på nevøen, som var en rettsklerker og tjente gode penger. Han hadde invitert Kiyo flere ganger til å flytte inn hos ham, men Kiyo hadde neidig sagt at han foretrekket å bo i det huset han hadde vært vant til i så mange år.

しかし今の場合知らぬ屋敷へ奉公易えをして入らぬ気兼を仕直すより、甥の厄介になる方がましだと思ったのだろう。

Men nå tilsynelatende hadde han besluttet seg for at det var bedre å ta vare på nevøen enn å flytte inn i et ukjent hus.

それにしても早くうちを持ての、妻を貰えの、来て世話をするのと云う。

Allikevel hadde han ønsket å få eget hjem, en kone og ta vare på ham.

親身の甥よりも他人のおれの方が好きなのだろう。

Det var tilsynelatende bedre å ha en fremmed nevø enn sin egen sønn.

九州へ立つ二日前兄が下宿へ来て金を六百円出してこれを資本にして商買をするなり、学資にして勉強をするなり、どうでも随意に使うがいい、その代りあとは構わないと云った。

To dager før de skulle reise til Kyushu, kom min bror til leiligheten og gav Kiyo 600 yen og sa at han kunne bruke pengerne til å kjøpe varer, til studier eller til hva som helst. Han sa at det ikke gjorde noe hvad han gjorde med pengene, så länge han ikke gjorde noe dumt.

兄にしては感心なやり方だ、何の六百円ぐらい貰わんでも困りはせんと思ったが、例に似ぬ淡泊な処置が気に入ったから、礼を云って貰っておいた。

Det var en fornuftig måte å handle på. Jeg trodde ikke at det ville være et problem å få 600 yen, men jeg gjorde likevel takk for tilbudet.

兄はそれから五十円出してこれをついでに清に渡してくれと云ったから、異議なく引き受けた。

Min bror gav også Kiyo 50 yen og sa at han skulle ta det med seg. Kiyo tok imot pengene uten å protestere.

二日立って新橋の停車場で分れたぎり兄にはその後一遍も逢わない。

To dager senere møttes vi på jernbanestasjonen i Shinbashi, og jeg så aldri min bror igjen.

おれは六百円の使用法について寝ながら考えた。

Jeg tænkte på hvordan jeg skulle bruke de 600 yen mens jeg lå i sengen.

商買をしたって面倒くさくって旨く出来るものじゃなし、ことに六百円の金で商買らしい商買がやれる訳でもなかろう。よしやれるとしても、今のようじゃ人の前へ出て教育を受けたと威張れないからつまり損になるばかりだ。

Det ville være vanskelig å kjøpe varer, og det var ikke sannsynlig at man kunne kjøpe noe anstændig for 600 yen. Selv om det var mulig, ville det ikke være lurt å vise det offentlig, fordi det ville se ut som om man hadde fått en god utdannelse.

資本などはどうでもいいから、これを学資にして勉強してやろう。

Jeg bryr meg ikke om kapital, så jeg ville bruke pengene til å studere.

六百円を三に割って一年に二百円ずつ使えば三年間は勉強が出来る。三年間一生懸命にやれば何か出来る。

Hvis jeg delte de 600 yen i tre deler og brukte 200 yen hvert år, ville jeg kunne studere i tre år. Hvis jeg studerte intenst i tre år, ville jeg sannsynligvis oppnå noe.

それからどこの学校へはいろうと考えたが、学問は生来どれもこれも好きでない。

Jeg overveilte også å gå på skole, men jeg har aldri gjort det fordi jeg ikke liker å studere.

ことに語学とか文学とか云うものは真平ご免だ。

Spesielt språk og litteratur er noe jeg absolutt ikke gillar.

新体詩などと来ては二十行あるうちで一行も分らない。

Når det gjelder ny poesi, forstår jeg ikke en eneste linje av de tolv linjene.

どうせ嫌いなものなら何をやっても同じ事だと思ったが、幸い物理学校の前を通り掛ったら生徒募集の広告が出ていたから、何も縁だと思って規則書をもらってすぐ入学の手続きをしてしまった。

Jeg tænkte at det var det samme om jeg gjorde noe annet, men heldigvis så jeg en annonsering for studenter på en fysikkskole da jeg gikk forbi, så jeg tok reglementet uten å tenke mer og gjorde registreringen med det samme.

今考えるとこれも親譲りの無鉄砲から起った失策だ。

Når jeg ser tilbake, var dette også en impulsiv handling fra min far.

三年間まあ人並に勉強はしたが別段たちのいい方でもないから、席順はいつでも下から勘定する方が便利であった。しかし不思議なもので、三年立ったらとうとう卒業してしまった。自分でも可笑しいと思ったが苦情を云う訳もないから大人しく卒業しておいた。

Jeg studerte mer eller mindre som de andre i løpet av de tre årene, men jeg var ikke særlig god på det, så det var alltid lettest å sitte lenger ned i klasserommet. Men på en eller annen måte klarte jeg å bestå eksamenene etter tre år. Jeg syntes det var litt underlig, men jeg hadde ikke noe å klage over, så jeg tok bare eksamenene og gikk videre.

卒業してから八日目に校長が呼びに来たから、何か用だろうと思って、出掛けて行ったら、四国辺のある中学校で数学の教師が入る。月給は四十円だが、行ってはどうだという相談である。おれは三年間学問はしたが実を云うと教師になる気も、田舎へ行く考えも何もなかった。もっとも教師以外に何をしようと云うあてもなかったから、この相談を受けた時、行きましょうと即席に返事をした。これも親譲りの無鉄砲が祟ったのである。

Atten dager etter at jeg hadde beståt eksamenene, ringte skolelederen til meg. Jeg trodde det var noe annet, men da jeg gikk derhen, fikk jeg tilbud om å bli matematiklærer på en middelskole i Shikoku. Lønnen var 40 yen, men de spurte om jeg ville ta jobben. Jeg hadde studert i tre år, men jeg hadde egentlig hverken lyst til å bli lærer eller flytte til landet. Men jeg hadde ikke noe annet å gjøre, så jeg sa ja med det samme. Dette var også en impulsiv handling fra min far.

引き受けた以上は赴任せねばならぬ。

Når jeg hadde sagt ja, måtte jeg ta stillingen.

この三年間は四畳半に蟄居して小言はただの一度も聞いた事がない。

I løpet av de tre årene satt jeg i et 4,5 kvadratmeter stort rom og ble aldri kritisert en eneste gang.

喧嘩もせずに済んだ。

Det var heller ingen stridigheter.

おれの生涯のうちでは比較的呑気な時節であった。

Det var en relativt rolig periode i mitt liv.

しかしこうなると四畳半も引き払わなければならん。

Men nå måtte jeg forlate det 4,5 kvadratmeter store rommet.

生れてから東京以外に踏み出したのは、同級生と一所に鎌倉へ遠足した時ばかりである。

Det eneste gangen jeg hadde forlatt Tokyo før var da jeg gjorde en skolereise til Kamakura sammen med mine klassekammerater.

今度は鎌倉どころではない。

Men nå var det ikke Kamakura det gjaldt.

大変な遠くへ行かねばならぬ。

Jeg måtte reise langt borte.

地図で見ると海浜で針の先ほど小さく見える。

På kartet så det ut som en lille prik på kysten.

どうせ碌な所ではあるまい。

Det var sannsynligvis ikke noe spesielt sted.

どんな町で、どんな人が住んでるか分らん。分らんでも困らない。心配にはならぬ。

Jeg visste ikke hvilken by det var, og hvilke mennesker som bodde der. Men det gjorde ikke noe, jeg var ikke bekymret for det.

ただ行くばかりである。

Jeg skulle bare reise dit.

もっとも少々面倒臭い。

Men det var litt besværlig.

家を畳んでからも清の所へは折々行った。

Etter at jeg hadde pakket sammen tingene mine, gikk jeg også innimellom til Cleos plass.

清の甥というのは存外結構な人である。おれが行くたびに、居りさえすれば、何くれと款待なしてくれた。清はおれを前へ置いて、いろいろおれの自慢を甥に聞かせた。

Cleos nev var en veldig hyggelig fyr. Hver gang jeg gikk dit, gjorde han alt for å gjøre oppholdet mitt behagelig. Cleo prinsen satte meg frem og fortalte ham om mine bedrifter.

今に学校を卒業すると麹町辺へ屋敷を買って役所へ通うのだなどと吹聴した事もある。

Det var også ryktet at når jeg hadde avsluttet skolen, ville jeg kjøpe en villa i Ginza og arbeide på kontoret der.

独りで極めて一人で喋舌るから、こっちは困まって顔を赤くした。

Jeg var veldig gjentagende og pratet mye, så jeg ble litt flov over det.

それも一度や二度ではない。

Det skjedde ikke bare en eller to ganger.

折々おれが小さい時寝小便をした事まで持ち出すには閉口した。

Det var også irriterende når han noen ganger kom med kommentarer om at jeg hadde tisset i sengen da jeg var liten.

甥は何と思って清の自慢を聞いていたか分らぬ。

Jeg vet ikke hvordan nev min oppfattet Cleos pralende.

ただ清は昔風の女だから、自分とおれの関係を封建時代の主従のように考えていた。

Men Cleo var en gammeldags kvinne, og hun så på forholdet mellom oss to som var en slags herre og tjener i feodal tiden.

自分の主人なら甥のためにも主人に相違ないと合点したものらしい。甥こそいい面の皮だ。

Hun syntet tilsynelatende at det var min plikt å ta vare på nev min, og at jeg var en god tjener for ham. Nev min var en kynisk fyr.

いよいよ約束が極まって、もう立つと云う三日前に清を尋ねたら、北向きの三畳に風邪を引いて寝ていた。

Da tiden endelig var inne, og det var tre dager før jeg skulle reise, spurte jeg hvordan det var med Cleo. Hun lå i en nordvendt tre-tatami-rom og var syk.

おれの来たのを見て起き直るが早いか、坊っちゃんいつ家をお持ちなさいますと聞いた。

Hun våknet nærmest med det samme jeg kom inn, og spurte hvornår nev min skulle flytte hjemmefra.

卒業さえすれば金が自然とポッケットの中に湧いて来ると思っている。

Han tror at penger automatisk vil komme i lommen hans når han først har avsluttet skolen.

そんなにえらい人をつらまえて、まだ坊っちゃんと呼ぶのはいよいよ馬鹿気ている。

Det er virkelig dumt å fortsette å kalle ham «nev min» på tross av at han er så talentfull.

おれは単簡に当分うちは持たない。

Foreløpig har jeg i hvert fall ikke penger nok til å holde ham.

田舎へ行くんだと云ったら、非常に失望した容子で、胡麻塩の鬢の乱れをしきりに撫でた。

Da jeg fortalte at jeg skulle reise til landsbyen, ble hun veldig skuffet og strekte seg frem for å rette på sitt uordentlige hår.

あまり気の毒だから「行く事は行くがじき帰る。

Det var så trist at jeg sa: «Jeg skal reise, men jeg kommer tilbake».

来年の夏休みにはきっと帰る」と慰めてやった。

Jeg trøstet henne med at jeg «helt sikkert kommer tilbake neste sommer».

それでも妙な顔をしているから「何を見やげに買って来てやろう、何が欲しい」と聞いてみたら「越後の笹飴が食べたい」と云った。

Men hun hadde en merkelig uttrykk, så jeg spurte: «Hva skal jeg kjøpe til deg?». Hun svarte: «Jeg vil ha Echigo-sukumi».

越後の笹飴なんて聞いた事もない。

Jeg har aldri hørt om Echigo-sukumi før.

第一方角が違う。

For det første er det ikke det samme.

「おれの行く田舎には笹飴はなさそうだ」と云って聞かしたら「そんなら、どっちの見当です」と聞き返した。

Da jeg sa: «Det ser ikke ut som om det finnes Echigo-sukumi i landsbyen», spurte hun: «Hvor tror du det er da?».

「西の方だよ」と云うと「箱根のさきですか手前ですか」と問う。

Jeg sa: «I vest», og hun spurte: «Er det før eller etter Hakone?».

随分持てあました。

Det ble litt for mye for meg.

出立の日には朝から来て、いろいろ世話をやいた。

På avreisedagen kom hun tidlig på morgenen og tok vare på meg på mange måter.

来る途中小間物屋で買って来た歯磨と楊子と手拭をズックの革鞄に入れてくれた。

På vei hit kjøpte hun en tannbørste, en pensel og en håndklaude i en småbutikk og la det i en Zuck-læderpose.

そんな物は入らないと云ってもなかなか承知しない。

Selv om jeg sa at det ikke fikk plass i posen, ville hun likevel ikke høre på meg.

車を並べて停車場へ着いて、プラットフォームの上へ出た時、車へ乗り込んだおれの顔をじっと見て「もうお別れになるかも知れません。

Da vi hadde stillet bilene i parkeringsplassen og gikk opp på plattformen, så hun nøye på meg da jeg satte meg inn i bilen, og sa: «Det kan være at dette er farvel».

随分ご機嫌よう」と小さな声で云った。

Og hun sa det med en lille stemme.

目に涙が一杯たまっている。

Jeg fylte opp med tårer.

おれは泣かなかった。

Men jeg gråt ikke.

しかしもう少しで泣くところであった。

Men jeg var nær å gråte.

汽車がよっぽど動き出してから、もう大丈夫だろうと思って、窓から首を出して、振り向いたら、やっぱり立っていた。何だか大変小さく見えた。

Da toget endelig startet, trodde jeg at det var over, men da jeg kikkede ut av vinduet og så meg om, var hun der igjen. Hun så ut som en lille figur.