Het venster stond open -, de koele Meiwind lichtte zachtzinnig, zonder geweld, de gordijnen op, bolde ze als zeilen en dreef ze tot midden in de kamer - dan zonken ze weer stil terug - het was als het uitademen van een slapend kind.

Vinduet var åpent – den kalde mai-vinden løftet forsigtig, uten vold, gardinene opp, fylte dem som seil og bar dem inn i rommet – deretter falt de rolig ned igjen – det var som å puste ut for et sovende barn.

Boven den bos vochtige hyacinthen, die ze in twee handen hield omklemd, mond en neus erin begraven, keek Ina ernaar - haar hart bonsde van een zacht, heftig verheugen, ze voelde het in haar keel - en als toen ze een kind was, liet ze de woorden van haar gedachten deinen op den maatslag van haar hart: de winter is voorbij...

Over skogen så Ina på de fuktige hyacintene som hun holdt i to håndene, med munn og næse begravet i dem – hennes hjerte banket av en mild, intens glede, hun følte det i halsen – og som da hun var barn, låten hun ordene i sine tanker svømme på rytmen av sitt hjerte: Vinteren er over ...

de winter is voorbij...

Vinteren er over ...

de winter is voorbij...

Vinteren er over ...

Maar even, want dadelijk sloeg ze de oogen neer en dronk met dieper, inniger teugen den zwaren vochtigen geur.

Men bare et øyeblikk, for straks sænkte hun blikkene og inhalerte den tung, fuktige duften med dybere, mer intime sug.

Het was meer dan de geur der jonge sappen van de weerkeerende lente, het was de geur van haar jeugd, van haar verleden en nu ze met gesloten oogen haar gezicht begraven hield, leek het, als sloegen de poorten van haar ziel wijd open en kwam haar heele jeugd op haar af,

Det var mer enn duften av de unge saftene fra den gjenopstående våren, det var duften av hennes barndom, av fortiden, og når hun med lukkede øyne begravede ansiktet sitt, var det som om dørene til hennes sjel åpnet seg bredt og hele barndommen kom over henne.

de gansche stoet van jaren en dagen, tot de prilste toe - met hun gevoelens, gebeurtenissen en ontmoetingen, stonden van dag en schemering - geluiden, luchten, stemmen van menschen,

Hele rekken av år og dager, ned til de mest spæde – med følelser, hendelser og møten, dag og skumring – lyder, luft, menneskelige stemmer.

reuken in huis, ze liet het trillend over zich komen in bewogenheid en gelukzalige verwondering, omdat dit mogelijk was, dat al dit ontslapene, lang-vergetene opgewekt werd en herboren tot bijna ontstellende scherpheid en duidelijkheid door geur van hyacinthen.

Lukter i hjemmet, hun låt det røre seg over seg i bevegelse og lykkelig forundring, fordi det var mulig, at alt dette som var falt i søvn og glemt, ble vækket og født på ny med nærmest forbløffende skarphet og klarhet gjennom duften av hyacinter.

Het scheen haar, als was haar eigen ziel een photografische plaat, schijnbaar grauw en effen, maar waarop in het ontwikkelend bad evenzoo ontstellend duidelijk en verwonderlijk de beelden verschijnen, die tevoren niet zichtbaar bestonden.

Det føltes som om hennes egen sjel var en fotografisk platte, tilsynelatende grå og jevn, men hvor billeder som ikke hadde vært synlige før, dukker opp med samme forbløffende klarhet og forundring i utviklingsbadet.

Geur was dan het ontwikkelingsbad der herinnering, maar geur niet alleen - ook muziek, en somwijlen behoefde het zelfs niet meer dan eenig vaag en onbepaald gerucht, regen en wind, een roep van buiten in den avond te wezen - die haar onvoorbereid terugvoerde naar de verten van het verleden.

Duft var da utviklingsbadet for minnet, men ikke bare duft – også musikk, og noen ganger trengte det ikke mer enn en vag og ubestemt lyd, regn og vind, en røst utenfor om aftenen – for å føre henne uforberedt til fortidens dybder.

Wat wonderlijk was dit - dat de indrukken uit haar vroegste jeugd het sterkst in haar voortbestonden - het machtigst haar ontroerden in het herdenken, -

Hvor forunderlig det var – at inntrykkene fra hennes tidligste barndom var de sterkeste i henne – de mest bevægende i tilbakekallingen –

alles uit dien onbewusten tijd, toen ze zelf niet wist dat ze luisterde en oplette en toch scherper moest hebben opgelet, inniger geluisterd dan ooit later, toen de gebeurtenissen kleuriger, feller schenen in het beleven, toen ze bewust luisterde en keek en genoot - en die toch maar een verzwakte herdenking hadden gelaten.

alt fra denne ubevidste tid, da hun ikke engang visste at hun lyttet og tok seg inn, og allikevel må ha lyttet og sett mer oppmerksomt enn senere, da hendelsene var mer fargerike, mer intense i opplevelsen, da hun beviselig lyttet og så og nød – og allikevel hadde et svækket minne igjen av det.

En als altijd weer vertastte en verdwaalde haar denken in die eene wijde verwondering, dat lokkende vreemde geheim - wat herinnering wel wezen mocht, die sterfelijkheid en vergankelijkheid te boven ging en scheen te logenstraffen - tot ze weer in het geheel niet dacht, alleen diep en vol ademde in den geur,

Og som alltid gled og forvirret var tankene hennes i denne ene brede forundringen, det lokkende fremmede mysteriet – hva minnet kunne være, som overgikk dødelighet og flyktighet og syntes å lyve – til hun ikke lenger tenkte overhovedet, men bare pustet dypt og fullt i duften.

terwijl de wind de zware gordijnen spelend voortdreef met zijn adem en haar geheele wezen zich leek te verwijden, zich tot zijn uiterste vermogen leek in te spannen om alle weelde te kunnen bevatten.

Mens vinden drev de tunge gardinene lekende frem med sin ånde, og hele hennes vesen syntes å utvidde seg, å anstrenge seg til det ytterste for å kunne inneholde al overfloden.

Er werd geklopt.

Det ble banket på.

‘Daar is de dokter, juffrouw.’

«Der er doktoren, frøken».

‘De dokter!’

«Doktoren!»

Ze sprong op en legde de hyacinthen neer, het verleden viel van haar af.

Hun sprang opp og la hyacintene til side. Fortiden fór fra henne.

Het heden snoerde eng om haar heen: ze was negentien jaar, ze leefde bij vreemden omdat ze het thuis niet had kunnen houden - ze zat al twee dagen vrijwillig opgesloten, in onvree met elkeen en met zichzelf, verstrikt in twisten, als een vogel in den draad, en naar de eenzaamheid als naar een laatste wijkplaats weggevlucht.

Nået var tett omkring henne: hun var nitten år, hun levede hos fremmede fordi hun ikke hadde klart å holde seg hjemme – hun hadde sittet frivillig i fangenskap i to dager, i uenighet med alle og med seg selv, fanget i stridigheter, som en fugl i et nett, og flyktet mot ensomhet som til en siste tilflykt.

‘Kunt u den dokter ontvangen, juffrouw?’

«Kan du ta imod doktoren, frøken?»

‘Ik heb geen dokter noodig, mijn hoofdpijn is over,’ wilde ze zeggen, - toen hoorde ze hem met Mary beneden uit de kamer komen en zijn stem onder aan de trap en dan beider stemmen, het teemend, kraakdeftig praten van Mary boven zijn doffer brommen.

«Jeg trenger ikke doktor, min hodepine er borte», ville hun si – da hørte hun ham komme ned fra rommet med Mary, og hans stemme nederst på trappen, og deretter begge stemmerne, Marys tøffe, skarpe tale over hans dypere røst.

Als ze eens klagen durfde!

Om hun bare hadde vågnet og klaget!

Klagen over haar als over een schoolkind tegen een man, dien ze niet kende en die nu misschien met Mary over haar hoofdschudde en glimlachte.

Klaget over henne som et skolebarn overfor en mann hun ikke kjente, som nå kanskje skalkede og smilte over henne sammen med Mary.

Dat gesprek moest uit zijn en dadelijk.

Denne samtalen måtte stoppe, og det nå.

‘Vraag den dokter, of hij boven komt, Bartje.’

«Spør doktoren om han kommer opp, Bartje».

Haar stem klonk gebiedend en ongeduldig, het meisje trok de deur toe; ze wachtte snel ademend, tot felheid en verweer gereed.

Hennes stemme lød autoritær og utålmodig. Pigen lukket døren; hun ventet med åndeholdt, klar til å reagere og forsvare seg.

Voor haar op de tafel zag ze de bloemen en ze keek ernaar en de gedachte ving haar en bevreemdde haar, dat ze die maar behoefde op te nemen, hun geuren te drinken om mild en week te worden, om zich van zichzelf te verlossen met haar kleine woede en haar kleinen trots, en grooter, wijder, vrijer zichzelf terug te vinden, maar ze wilde niet, ze kon niet.

På bordet foran henne så hun blomstene, og hun så på dem, og tanken tok henne og gjorde henne forvirret: at hun bare trengte å plukke dem opp, å drikke inn deres duft for å bli mild og svag, for å frigøre seg fra sin lille vrede og sin lille stolthet, og å finne seg selv større, bredere, friere – men hun ville ikke, hun kunne ikke.

Het heden had haar vast, stond haar na, beet scherp op haar in - ze kon er zich niet aan onttrekken.

Nået hadde grepet henne, fulgt henne, bidt skarpt inn i henne – hun kunne ikke unngå det.

Ineens zwegen de stemmen, ze hoorde hen de trap opkomen - beneden sloeg een deur, Mary was in de woonkamer gegaan.

Plutselig ble stemmene stille; hun hørte dem komme opp fra trappen – nedenfor slynget en dør, Mary var gått inn i stuen.

En terwijl zij zich afvroeg, hoe de dokter er uit zou zien en wat soort man hij kon wezen, bedacht ze tegelijk met schrik, dat ze niet wist wat ze hem zeggen moest.

Og mens hun spekulte over hvordan doktoren så ut og hvilken slags mann han kunne være, innså hun samtidig med en frykt for at hun ikke visste hva hun skulle si til ham.

Ze was immers niet ziek - en ze had hem zelf niet gevraagd te komen!

Hun var jo ikke syk – og hun hadde ikke selv bedt ham om å komme!

Snel wendde ze zich om naar den spiegel, glimlachte vluchtig, streek zich door het haar.

Hurtig vendte hun seg mot speilet, smilte kort og strøk seg gjennom håret.

Als ze hem de waarheid eens zei - misschien, dat hij haar wel begreep - de warmte van dat hopen streek even door haar heen.

Hvis hun bare fortalte ham sandheden – kanskje ville han forstå henne – varmen fra det håpet strømmet gjennom henne et øyeblikk.

Ze stond overeind naast haar stoel, toen hij binnenkwam. ‘U bent hier toch niet opzettelijk voor mij alleen?’

Da han kom inn, sto hun opp ved siden av stolen sin. «Du er vel ikke her for å se meg alene?»

‘O neen, mevrouw Rutgers had mij noodig. Een kleinigheid, maar nu ik hier toch was, vroeg ze mij... Al een paar dagen hoofdpijn? Temperatuur opgenomen?’

«Åh nei, fru Rutgers hadde nødt til meg. En liten ting, men når jeg alligevel var her, spurte hun meg... Har du hatt hovedpine i flere dager? Har du målt temperaturen din?»

Hoe belachelijk was dat. Ziek zijn -, temperatuur opnemen, een plichtmatig-bezorgd gezicht tegenover haar. Als ze het zonder ophef vertelde, zou het misschien niet te buitensporig klinken.

Hvor latterlig var det ikke. Å være syk – å måle temperatur, et pliktskyldig bekymret ansikt overfor henne. Hvis hun fortalte det uten at gjøre et stort nummer av det, ville det kanskje ikke lyde så ekstremt.

‘Ik heb geen temperatuur opgenomen, ik ben niet ziek, ik zit hier alleen om... om eens een paar dagen te rusten.’

«Jeg har ikke målt temperatur, jeg er ikke syk, jeg er bare her for å... for å hvile noen dager».

‘En waarom hebt u dat dan niet gezegd?’

«Og hvorfor sa du det ikke?»

Ze zweeg, hij ging zitten, en keek glimlachend naar haar op, ze keek op hem neer en glimlachte ook.

Hun var stille, han satte seg ned og så smilende opp mot henne, hun så ned på ham og smilte også.

Hij had een aardig, rond, glad gezicht, lieve oogen, jongensoogen, hij zou vijfendertig jaar zijn.

Han hadde et hyggelig, rundt, glatt ansikt, søte øyne, unge øyne, han skulle være tretti-fem år gammel.

Hij was anders dan de anderen, - dat was volkomen duidelijk.

Han var annerledes enn de andre, – det var helt klart.

Het was prettig, hem onverwacht hier te hebben en wat met hem te praten.

Det var hyggelig å ha ham her uventet og å kunne snakke med ham.

Ze voelde verlangen hem veel te vertellen, hem veel van zichzelf te vertellen.

Hun følte lyst til å fortelle ham mye, å fortelle ham mye om seg selv.

Hij vond haar aardig, het was in zijn oogen -, ze was ook aardig, ze had het in den spiegel gezien.

Han syntes hun var hyggelig, det var i hans øyne – hun var også hyggelig, hun hadde sett det i speilet.

Omdat hij haar aardig vond, zou het haar licht vallen, met hem te praten.

Fordi han syntes hun var hyggelig, ville det være lett for henne å snakke med ham.

Maar hij moest beginnen.

Men han måtte begynne.

Ze bleef half afgewend tegen den schoorsteen geleund, hij keek naar haar, ze voelde het, in haar gedachten overzag ze haar eigen gestalte, vroeg zich af hoe hij haar japon zou vinden en de kleur van haar huid.

Hun ble stående halvveis vendt mot skorstenen, han så på henne, hun følte det, i sine tanker så hun på sin egen figur, og spekulte på hvordan han ville finne kjolen hennes og fargen på hennes hud.

‘Waarom hebt u dan, met vertreding van de waarheid, voorgewend dat u hoofdpijn had?’

«Hvorfor foregav du da at du hadde hodepine, selv om det ikke var sandt?»

Ze lachte, haar hart werd warm. Vreemd, zooeven toen ze meende, dat Mary als een kind over haar sprak, stak de drift al in haar op -, nu hij tot haar sprak als tot een kind, voelde ze zich tevreden en gestreeld. Ze ging van den schoorsteen weg en kwam tegenover hem zitten.

Hun lo, og følte varmen i hjertet. Det var morsomt, nettopp da hun hadde følt at Mary talte om henne som et barn, hadde hun allerede følt en irritasjon – nå han talte til henne som til et barn, følte hun seg tilfreds og smigret. Hun gikk bort fra skorstenen og satte seg overfor ham.

‘Als u wilt, zal ik het u vertellen, maar het is een heele geschiedenis.’

«Hvis du vil, skal jeg fortelle deg det, men det er en lang historie.»

‘Ik luister.’ Hij zette zich recht op.

«Jeg lytter.» Han satte seg rett opp.

‘Maar zoo niet. Het is geen verhaaltje. Ik meen, dat er heel veel mee samenhangt.

«Men ikke det. Det er ikke en lille historie. Jeg mener, det er veldig mye som hører sammen med det.»

Maar eigenlijk is het ook gauw genoeg gezegd.

«Men faktisk er det også nok å si det.»

Ik ben lastig, driftig en onverdraagzaam - ik lig met iedereen overhoop en ‘sympathieke’ menschen kan ik niet uitstaan.

«Jeg er vanskelig, irritabel og utålmodig – jeg kommer ikke overens med noen, og jeg kan ikke utstå «sympatiske» mennesker.»

Ik ben hier nog geen drie maanden en ik heb al drie dozijn scènes gemaakt.

«Jeg har ikke vært her mer enn tre måneder, og jeg har allerede hatt tre dusin konflikter.»

Overigens komen die hier niet voor.

«Men det er ikke slik her.»

Iedereen hier is bedaard en beschaafd en heeft goede manieren.

«Alle her er rolige og høflige og oppfører seg ordentlig.»

Tot in het derde en vierde geslacht. Tot de os en de ezel en de vreemdeling toe.

«Opptil tredje og fjerde generasjon – selv okse og esel og fremmede».

Ik geef altijd de verkeerde antwoorden en doe altijd de verkeerde dingen mooi en de mooie dingen verkeerd.’

«Jeg gir alltid de forkerte svarene og gjør alltid de forkerte tingene på en pæn måte, og de pene tingene på en forkert måte».

Ze onderbrak zichzelf en lachte: ‘Onzin, wat ik daar zeg.

Hun avbrøt seg selv og lo: «Det er nonsens, det jeg sier der».

Nu bent u op de hoogte.’

«Nå vet du det».

Hij lachte.

Han lo.

‘U lacht om wat ik zeg. Goed - ik ben grootmoedig vandaag. Weet u wel dat ik anders best een moord kan begaan aan iemand die mij uitlacht? Nog wel om minder. Den eersten dag aan tafel wou ik Rutgers vermoorden met een vruchtenmesje.’

«Du ler over det jeg sier. Fint – jeg er gavmild i dag. Vet du at jeg ellers kunne ha myrdet noen som lo på meg? Eller enda mindre. Den første dagen ved bordet ville jeg ha drept Rutgers med en fruktkniv».

Hij lachte weer.

Han lo igjen.

‘Het klinkt zot en het was heelemaal niet zot.

«Det låter dumt, men det var ikke dumt alls».

Ik ben hier op een Woensdag gekomen, in Februari.

«Jeg kom hit på en onsdag i februar».

Op Woensdag is hier vrouwenkiesrechtkrans, dan zitten er beneden in de moderne kamer, op de praktische stoelen rondom de doelbewuste tafel allemaal hoogstaande, ernstige, edele, knappe, ontwikkelde en hygienisch-gekleede dames - en ik heb het op dien vreeselijken dag onderstaan over die hoogstaande, edele, knappe, sympathieke dames 's middags aan tafel oneerbiedige dingen te zeggen.

«På onsdagene her har vi kvinnelig stemmerett. Så sitter alle de fine, seriøse, elegante, kloge og hygieniske damene i den moderne salen på de praktiske stolene rundt det målrettede bordet – og jeg sa nogle respektløse ting til disse fine, elegante, kloge og sympatiske damer ved bordet denne forferdelige dagen».

Ja, dat moet u niet onderschatten.

«Ja, det bør du ikke underskjønnse».

Mary deed het ook niet. Ik zie haar nog, met haar verwaand snoekenmondje en haar ronde leege oogen - zegt u het nu eens zelf; lijken niet alle vrouwenkiesrechtdames op elkaar, of zou het alleen komen omdat ze zich allemaal precies eender kleeden?

«Det gjorde Mary heller ikke. Jeg ser henne fremdeles med munnen full av arrogant smil og tomme øyne – fortell meg selv; ligner ikke alle kvinnelige stemmerettaktivister på hverandre, eller skyldes det bare at de alle klær seg akkurat like?».

Daar loop ik allang over te tobben, het is bepaald een probleem voor mij!

«Det har jeg tænkt på lenge, det er virkelig et problem for meg!».

‘Dat lossen we later op. Mevrouw Rutgers richtte zich op... fier als een pauw, ondanks haar onbetamelijke dikte, en begon mij de les te lezen, met haar kraakdeftige stem. Mijnheer Rutgers at rijstebrij...’

«Det ordner vi senere. Fru Rutgers rettet opp på... stolt som en påfugl på tross av sin uanstændige tyngde, og begynte å gi meg en lektion med sin skarpe stemme. Herr Rutgers spiste grits...».

Hij lachte luid, ze keek verontwaardigd.

Han lo høyt, hun så forarget ut.

‘Ja, u moet niet boos zijn. Wat hebt u tegen rijstebrij?’

«Ja, du bør ikke være vred. Hva har du imot grits?».

‘Precies hetzelfde wat ik tegen “sympathieke” menschen heb. Die rijstebrij had mij moeten waarschuwen - maar ik verstond het niet, en ging er roekeloos tegen in. Ik had moeten voelen dat er van een man, die zóó rijstebrij at als hij deed, voor een meisje niets was te hopen.’

«Det samme som jeg har imot «sympatiske» mennesker. Den gritsen skulle ha vært en advarsel til meg – men jeg forstod det ikke og gjorde det likevel. Jeg burde ha forstått at en mann som spiser så mye grits som han gjorde, ikke var noe å håpe på for en jente».

‘En wat hoopte u dan?’

«Og hva håpete du da?».

‘Dat hij mij helpen zou.

«At han ville hjelpe meg».

Dat hij zou voelen, hoe ellendig en vernederd ik mij voelde - al hield ik mij goed, maar ik gloeide als vuur - toen Mary mij terechtwees als een klein kind, den eersten dag,

«At han ville forstå hvor elendig og ydmyket jeg følte meg – selv om jeg holdt fasaden, men jeg glødet som ild – da Mary skjelt ut meg som et lite barn den første dagen».

en over die malle wijven met hun uitgestreken gezichten sprak als een voortreffelijke vrouwenschaar, waar ik, nietig wurm, met eerbied tegen op moest zien - dat hij ridderlijk zou zijn, dat hij iets liefs, iets goedigs, of iets grappigs zou hebben gezegd.

og talte om de dumme kvinnene med deres opstengte ansikter som en fornem dame, som jeg, en ubetydelig person, måtte se opp til med respekt – at han ville være ridderlig, at han ville si noe sødt, noe godt eller noe sjovt.

Die leelijke frik, die pedante kwast. Is dat een man?

Den fryktelige frikken, den pedantiske kuffen. Er det en mann?

Ik hoor het nog, met die neusstem, “grapjes, die niet te pas komen over hoogstaande vrouwen” of hij voor zijn klas stond.

Jeg hører det enda nå, med den nasale stemmen: «Vittigheter som ikke er passende når det gjelder høyestående damer», eller når han stod foran klassen sin.

Hij kan mij niet uitstaan en ik, o, ik vind hem afschuwelijk.

Han kan ikke utstå meg, og jeg, o, jeg finner ham forferdelig.

Het tegen deel van alles wat ik mij voorstel dat een man moet zijn.’

Det motsatte av alt jeg forestiller meg at en mann bør være».

‘En toen wilde u hem te lijf met een vruchtenmesje.’

«Og da ville du slå ham med en fruktkniv».

‘U moet niet zoo lichtvaardig praten over drift,’ zei ze plotseling ernstig.

«Du bør ikke tale så lett om vrede», sa hun plutselig alvorlig.

‘Het is veel erger dan u denkt - het maakt je tot een beest, je stem wordt rauw, je gezicht wordt leelijk, je wilt bloed zien, je wilt wurgen.

«Det er mye verre enn du tror – det gjør deg til et bjørn, stemmen blir rau, ansiktet blir grimt, du vil se blod, du vil kvæle noen».

Uren nadat ik driftig ben geweest, moet ik soms nog denken aan de afschuwelijke dingen, die ik heb gezegd en gewild.

Flere timer etter at jeg har vært vred, må jeg noen ganger tenke på de forferdelige tingene jeg har sagt og ønsket.

Het is zoo gruwelijk en zoo vreemd...

Det er så grusomt og så mærkelig...

“Buiten zichzelf zijn” is er een prachtige uitdrukking voor.

«At være utenfor seg selv» er en flott uttrykk for det.

En iedereen kan het mij maken, en alles, de geringste, het onnoozelste.

Og alle kan irritere meg, og alt, selv de småste, mest dumme tingene.

Zooeven toen u met Mary stond te praten.

For eksempel da du stod og snakkede med Mary».

Wat zei ze?

Hva sa hun?

Had ze het over mij?

Snakket hun om meg?

Juist, dat voelde ik. En wat vertelde ze?’

Ja det følte jeg. Og hva fortalte hun?»

‘Ik weet niet of ik het u zeggen mag!’

‘Jeg vet ikke om jeg får si det til deg!’

‘Ik weet ook niet of u het mij zeggen mag - maar u zegt het mij wel.’

‘Jeg vet heller ikke om du får si det til meg – men du forteller det til meg allikevel.’

‘Ze heeft mij geen geheimhouding gevraagd en het is misschien zelfs beter dat u het weet. Ze hebben van uw thuis over u geschreven.’ Ze sprong op en keek hem fel aan.

‘Hun bad meg ikke om å holde det hemmelig, og det er kanskje bedre at du vet det. De har skrevet om deg hjemme». Hun hoppede opp og så skarpt på ham.

‘Ze hebben? Wie hebben? Otto en Josefine niet. Otto wilde het niet - en nu heeft Annie het toch gedaan. Mijn aanstaande schoonzuster, dat zelfzuchtige wezen, waar mijn broer verliefd op is. En wat, wat heeft ze geschreven?’

‘De har? De? Ikke Otto og Josefine. Otto ville ikke – og nå har Annie gjort det alligevel. Min kommende svigerdatter, det egoistiske vesenet, som min bror er forelsket i. Og hva, hva har hun skrevet?’

Ze was wit en trilde.

Hun var blek og skalvende.

‘Als u nu eens tenminste probeerde kalm te blijven. Toe.’ Ze ging zitten.

‘Hvis du bare forsøkte å forholde deg rolig. Kom». Hun satte seg ned.

‘Wat stond er in dien brief?’

‘Hva stod det i brevet?’

‘Dingen, die verleden jaar en voorverleden jaar gebeurd zijn - en waarbij u betrokken was. Dat u...’

‘Ting som skjedde forrige år og året før – og som du var involvert i. At du...’

‘Dat ik...’

‘At jeg...’

‘Dat u om een onderwijzeres van uw school uit een raam bent gesprongen.’

‘At du hoppede ut av et vindu sammen med en lærer fra skolen din.’

Ze werd gloeiend rood en sloeg de handen voor het gezicht, haar stem klonk gesmoord.

Hun ble rød i ansiktet og slo håndene foran seg, og stemmen hennes lød kvølet.

‘En dat schrijft Annie aan Mary en Mary vertelt het aan Herman en aan Gerda en aan Erik en morgen weet Coba het en volgende week weten al die edele, brave, hoogstaaande zielen het zoogoed als de edele, brave, hoogstaande zielen ginds het weten - en kunnen ze hun waardige hoofden schudden, en lachen om het gekke kind of misschien medelijden met haar hebben.

‘Og Annie skriver det til Mary, og Mary forteller det til Herman og Gerda og Erik, og i morgen vet Coba det, og neste uke vet alle de noble, gode, høye sjelene det – og de kan skake på sine værdige hoder og le av det gale barnet, eller kanskje ha medlidenhet med henne.’

Begint u te begrijpen, dat ik ze allemaal haat?

Forstår du nå at jeg hatet dem alle?

En dat wist u dus allemaal precies, toen u hier de trap op kwam?’

Og det visste du altså nøyaktig da du kom opp trappen her?

Hij knikte van ja, ze vloog op.

»Han nikkede ja, og hun sprang opp.

‘Mary heeft u naar boven gestuurd om te zien of ik mij ook tusschentijds verhangen had,’ gilde ze buiten zichzelf.

‘Mary sendte deg opp for å se om jeg hadde hengt meg selv i mellomtiden,’ skrek hun ut av seg selv.

‘Ze denken zeker dat het een pretje is, een soort van hebbelijkheid of liefhebberij.

‘De synser sikkert at det er en sjov lek, en slags hobby eller forelskelse.

Als Pennewip, weet u wel: “hij-doet-die-dingen-voor-zijn-plezier.”

Som Pennewip, du vet: “han gjør de tingene for glede.”’

Hoort u ook tot die heldhaftige geesten, die zoo kloekmoedig hebben uitgemaakt, dat zelfmoord “laf” is?

Er du også en av de heltige sjelene som så modig har konkludert at selvmord er “feig”?

Vertel ze uit mijn naam, als u het weer eens hoort, dat ze het eens probeeren moeten, uit een raam of in het water.’

Fortell dem på min vegne, hvis du hører det igjen, at de bør prøve det selv – ut av et vindu eller i vannet.’

Ze ging weer stil zitten.

Hun satte seg igjen i stillhet.

‘Nu vindt u mij natuurlijk ook gek - net als de rest.’

‘Nå synes du sannsynligvis også at jeg er gal – akkurat som resten.’

‘Ik weet werkelijk niet of ik “ja” of “neen” moet zeggen om u kalm te houden. U bent precies een vaatje buskruit op het oogenblik.’

‘Jeg vet ikke om jeg skal si “ja” eller “nei” for å holde deg rolig. Du er akkurat en tønde med krutting på dette øyeblikket.’

‘Als u alles wist.

‘Hvis du visste alt.’

Hebt u wel eens gedroomd dat u plotseling in de nauwte tusschen vier muren ontwaakte, tusschen vier, enge, hooge dichtgemetselde muren, zonder uitweg?

Har du noen gang drømt at du plutselig våkner i en trang plass mellom fire vegger, fire smale, høye, murte vegger, uten en vei ut?

Niet?

Nei?

Ik denk, dat het kwam van een wonderlijken roman, waar iets in voorkwam van een non, die ze zoo ingemetseld hadden.

Jeg tror det kom fra en merkelig roman, hvor det var noe om en nonne som var murtet inn slik.

Ik droom de gekste dingen, ik zou ze niet kunnen vertellen - en u zoudt me niet gelooven.

Jeg drømmer de mest absurde tingene, jeg kunne ikke fortelle deg om dem – og du ville ikke tro på meg.

Soms heb ik het gevoel, dat ik tien jaar van mijn leven zou willen geven om te weten wat droomen beduidt - en nog tien andere om te weten wat herinnering is.’

Noen ganger føler jeg at jeg ville gi ti år av livet mitt for å forstå hva drømming betyr – og ti år til for å forstå hva minnet er.’

‘U bent verkwistend met uw jaren en u zoudt gauw aan een eind zijn -, er zijn nog zooveel meer geheimen dan die twee alleen.’

‘Du sløser bort årene dine og du vil snart være ferdig – det er så mye flere hemmeligheter enn bare disse to.’

‘En als ik ze weten mocht, die geheimen -, allemaal -, voor één enkel oogenblik -, en daarna dood -, zoudt u mij beklagen? Is dat dan leven, wat wij doen, altijd in den nacht, altijd op den tast?’

‘Og hvis jeg kjente til disse hemmelighetene – alle – bare for et eneste øyeblikk – og deretter dø – ville du da sørge over meg? Er dette livet, det vi gjør, alltid i mørket, alltid på tegning?’

‘Zoo denkt u stellig niet altijd.’

‘Det tror du sikkert ikke alltid.’

‘Zoo denk ik gewoonlijk niet -, dat is juist zoo wonderlijk.

‘Det tror jeg ikke heller – det er nettopp det som er så merkelig.’

Als iemand mij lief vindt en van mij houdt en mij begrijpt -, of als ik voel, dat ik van de menschen houd - niet van de menschen die ik ken, maar van de menschen die ik niet ken -, of als een vriend de “Kleine Nacht-muziek” voor mij speelt en mij daarna zegt, dat hij voor niemand in de heele wereld zoo mooi spelen kan...’

‘Hvis noen holder av meg og elsker meg og forstår meg – eller hvis jeg føler at jeg elsker mennesker – ikke menneskene jeg kjenner, men menneskene jeg ikke kjenner – eller hvis en venn spiller “Kleine Nachtmusik” for meg og deretter forteller meg at han ikke kan spille så flott for noen annen i hele verden...’

ze zweeg en stond glimlachend verzonken als in herinnering.

Hun sveide og stod leende fordybet i minnet.

‘U vertelde mij van een droom en van vier gemetselde muren.’

‘Du fortalte meg om en drøm og fire murer.’

‘Ik weet het niet meer,’ zei ze zacht en slap, ‘ik ben bang dat ik er teveel ophef van maak. Het was misschien een heel banaal geval. Hebt u wel eens voor iemand geknield?’

‘Jeg husker det ikke mer,’ sa hun sårt og slapt. ‘Jeg er bange for at jeg gjør for mye av det. Det var kanskje en ganske banal ting. Har du noen gang knelt for noen?’

Hij glimlachte en schudde ontkennend het hoofd.

Han smilte og skalte neinn.

‘Ik weet precies hoe belachelijk het is. Ik heb een heel scherp gevoel voor het belachelijke -, ik weet precies, als ik zelf iets belachelijks doe, of als ik mij aanstel.

‘Jeg vet nøyaktig hvor latterlig det er. Jeg har en veldig god sans for det latterlige – jeg vet nøyaktig når jeg selv gjør noe latterlig eller når jeg oppfører meg på en eller annen måte.’

Maar toen was het niet belachelijk.

‘Men da var det ikke latterlig.’

Het werd het pas toen zij lachte.

‘Det ble det først da hun lo.’

Voelt u wat ik bedoel?

Forstår du hva jeg mener?

Toen zij ermee spotte werd het bespottelijk.

‘Da hun gjorde narr av det, ble det latterlig.’

En ik zelf heelemaal.

‘Og jeg selv ble helt latterlig.’

En alles wat ik al die maanden had gezegd en gedaan -, de versjes, de briefjes, het uren wachten in den regen.

‘Og alt jeg har sagt og gjort i løpet av disse månedene – diktene, notatene, at jeg ventet i flere timer i regnet.’

Dat had ik al die maanden niet gevoeld, niet vermoed - al die maanden dat zij een vertooning van mij maakte voor anderen -, en toen ik het ineens besefte, alsof de bliksem in mijn hersens sloeg -, en toen mijn “ideaal” daar stond en lachte - giechelde als een winkeljuffrouw - dat was het ontwaken tusschen vier gemetselde muren en nergens een uitweg,

‘Det hadde jeg ikke følt eller anet i løpet av disse månedene – alle de månedene hun gjorde en forestilling av meg for andre – og da jeg plutselig innså det, som om en lynkast hadde ramt min hjerne – og da mitt “ideal” stod der og lo – gjeglede som en butiksjente – det var som å våkne opp mellom fire murer uten noen vei ut.’

Ik voel wel -, nu ik het zeg, klinkt het allemaal flets en flauw, onecht misschien -, het overtuigt mijzelf nauwelijks meer.

‘Jeg føler – nå jeg sier det, så lyder det alt sammen kjedelig og intetsigende, kanskje falskt – det overbeviser ikke engang meg selv mer.’

En toen leek het mij de eenige, de natuurlijke, de aangewezen oplossing.

‘Og da syntes jeg det var den eneste, den naturlige, den beste løsningen.’

Is het niet wonderlijk, dat ik het nu, na zoo kort, nauwelijks meer navoelen kan?

‘Er det ikke forunderlig at jeg nå, etter så kort tid, nesten ikke kan fornemme det mer?’

De meeste menschen zouden de gevolgtrekking maken, dat het toen ook niet “echt” was, maar ik weet beter.’

‘De fleste mennesker ville konkludere at det ikke var “egentlig” da heller, men jeg vet bedre.’

‘Natuurlijk. Onweer gaat voorbij en was toch ook “echt”, zoolang het er was.’

‘Selvsagt. En storm går over og var likevel “egentlig” så lenge den var der.’

‘Ik ben blij dat u zoo denkt -, en dat u mij niet als de anderen bij voorbaat oppervlakkig vindt.’

‘Jeg er glad at du synker slik – og at du ikke anser meg for å være overfladisk som de andre.’

‘Altijd de “anderen”!’

‘Alltid “de andre”!’

Ze bloosde.

Hun rødmet.

‘U hebt gelijk.

‘Du har rett.’

Ik geef meer om ze, en om hun oordeel vooral, dan ik erken.

‘Jeg bryr meg mer om dem, og spesielt om deres mening, enn jeg vil innrømme.’

Soms -, en soms ben ik dan weer zoo geweldig zeker van mij-zelf en zoo trotsch.

‘Noen ganger – og noen ganger er jeg så utrolig sikker på meg selv og så stolt.’

Het eene oogenblik ben ik volkomen anders dan het andere -, alsof ik niet één mensch was, met één hart en één paar oogen -, maar honderd menschen, met honderd harten en honderd paren oogen.

‘Det ene øyeblikket er jeg helt annerledes enn det andre – som om jeg ikke var én person med ett hjerte og ett par øyne – men hundre personer med hundre hjerter og hundre par øyne.’

Dat geeft zoo'n verward, onzeker gevoel.’

‘Det giver en slags forvirring og usikkerhet.’

Hij antwoordde niet en peinsde even.

Han svarte ikke og tænkte seg om en stund.

‘Hoe komt u hier, juist hier?’

‘Hvordan kom du hit, nettopp hit?’

‘Beschikking van hoogerhand. Deze verbintenis is in den vrouwenkiesrecht-hemel gesloten. Mary, mijn gastvrouw, en mijn zuster Josefine, kennen elkaar al jaren - door de banden der propaganda saâmgesnoerd - ze vinden elkaar sympathiek. En ik had geen voorkeur.’

‘En ordre fra overordnede. Denne forpliktelsen ble inngått i kvinnestemmer-himlen. Mary, min vert, og min søster Josefine, har kjent hverandre i mange år – knyttet sammen av propaganda – de synes om hverandre. Og jeg hadde ingen preferanser.’

‘En wie hebt u hier nu leeren kennen? Het zusje - hoe heet ze? - Gerda, natuurlijk, maar ze is veel uit logeeren. Dat is jammer voor u.’

‘Og hvem har du lært kjenne her? Søsteren – hvad heter hun? – Gerda, selvsagt, men hun er mye borte på overnattingsbesøk. Det er synd for deg.’

‘Betrekkelijk - ze herinnert me altijd aan mijn eigen liefdelooze snoodheid.

‘Relativt – hun minner meg alltid om min egen kjørløse ondskap.’

Want ik durf het bijna niet te bekennen, maar in mijn hart kan ik de lieve, alom beminde Gerda óók niet zetten -, ze is zoo snoezig verliefd en zoo vol van Erik, die eigenlijk wiskunde had zullen studeeren en nu rechten doet tegen heug en meug, omdat hij de opvolger hoopt te worden van een kindschen oom aan een bank of zoo.’

‘For jeg tør nesten ikke innrømme det, men i mitt hjerte kan jeg heller ikke sette den kjærlige, allsidig elskede Gerda – hun er så søt forelsket og så full av Erik, som egentlig skulle ha studert matematikk og nå studerer jus fordi han håper å bli etterfølgeren til en barnekusins onkel i en bank eller slik.’

‘En vindt u dat zoo erg?’ lachtte hij.

‘Og synes du det er så slemt?’ lo han.

‘Maar natuurlijk vind ik het erg,’ zei ze met een opzettelijken geprikkelden nadruk, schoon ze geen oogenblik geloofde in zijn voorgewenden twijfel en wel voelde, dat hij haar erg-vinden begreep en dat het hem aantrok, ‘wie zou dat niet erg vinden.

‘Men selvsagt synes jeg det er slemt,’ sa hun med en påstått provokerende betoning, selv om hun ikke trodde et øyeblikk på hans foregivne tvil og følte at han forstod at hun synte det og at det tiltrak ham. ‘Hvem ville ikke synte det?’

Ik zou nooit willen trouwen met een man, die iets deed, waar hij geen zin in had en om “vooruitzichten” een mooie studie vergooide.’

‘Jeg ville aldri gifte meg med en mann som gjorde noe han ikke hadde lyst til og kastet bort en flott utdannelse for «utsikter».’

‘Meent u dat werkelijk?’

‘Mener du det virkelig?’

Ze kreeg een kleur, maar ze bleef hem aanzien.

Hun rødmet, men hun fortsatte å se på ham.

‘Ja -, ik meen het heel echt,’ zei ze ernstig en vast ‘en ik weet precies waarom u het vraagt. Zal ik het zeggen?’

‘Ja – jeg mener det virkelig,’ sa hun alvorlig og bestemt ‘og jeg ved nøyaktig hvorfor du spører. Skal jeg si det?’

‘Als we het allebei weten? Wie zijn er nog meer?’

‘Hvis vi begge vet det? Hvem mer er det?’

‘De zuster van den aangebedene, Coba, medisch student.’

‘Den elskede Coba, søsteren til den elskede, som studerer medisin.’

‘Jawel, die ken ik -, nogal een pedantje, nietwaar?’

‘Ja – jeg kjenner henne – hun er litt pedant, ikke?’

‘En zoo leelijk -, en zoo onbehaaglijk met dien stijven knoedel en die piekharen in haar nek.’

‘Og så grim – og så ubehagelig med den stive knolden og de piggete hårene i nakken.’

‘Ook al mee overhoop gelegen?’ plaagde hij.

‘Selv om hun er kastet over bord?’ spottet han.

‘Och -, die opgeblazenheid omdat ze zich door wat boeken heeft heengegeten en een dood mensch in mootjes gesneden. Ze mogen zeggen wat ze willen, maar meisjes maken veel meer ophef van hun studie dan jongens.’

‘Åh – den oppblåsningen fordi hun har slugget noen bøker og skåret en død person i små stykker. De kan si hva de vil, men jenter gjør mye mer støy om studier sine enn gutene.’

‘Jawel,’ lachte hij, ‘dat kan wel waar zijn. Ze worden er een beetje topzwaar van, is het niet? De geleerdheid kijkt ze wat al te erg de oogen uit. Maar u gaat toch zelf ook studeeren?’

‘Ja –’ lo han, ‘det kan være sandt. De blir litt for tungtveitende, ikke? Lærdommen gjør at de blir litt for opptakne. Men du skal jo også studere?’

‘Klassieken - ja, als ik het zoover brengen kan.

‘Klassikere – ja, hvis jeg klarer å komme så langt.

Ik werk voorloopig voor mijn staatsexamen -, en misschien kies ik dan wel wat anders.

Foreløpig arbeider jeg for statseksamen min – og kanskje velger jeg noe annet etterpå.’

Over rechten heb ik ook gedacht -, pleiten zou heerlijk zijn - maar het wordt mij afgeraden juist omdat ik het mij te mooi voorstel.

‘Jeg har også tenkt på jus – det ville vært kjekt å være advokat – men det anbefales ikke fordi jeg tror det er for kjekt for meg.’

Daar voel ik wel voor - voor dat bezwaar.

‘Det er nettopp det – denne indvendingen.’

Overigens zal ik dan mijn best doen, niet topzwaar te worden.’

‘Ikke desto mindre skal jeg gjøre alt jeg kan for å ikke bli for tungtveitende.’

‘Blijft u hier nog lang?’ glimlachte hij daarna, ‘in de vrijwillige ballingschap, meen ik.’

‘Bliver du lenge her?’ smilte han deretter. ‘I frivillig eksil, mener jeg.’

‘Ik weet niet,’ zei ze met een blos, ‘ik voel me op het oogenblik eigenlijk veel verdraagzamer en toegeeflijker dan een uur geleden.

‘Jeg vet ikke,’ sa hun med en rødme. ‘Jeg føler meg faktisk mer tålmodig og imøtekommende nå enn for en time siden.’

Buitensporig zachtzinnig.

‘For ekstremt mild.’

De dingen hebben hun ergste verschrikkingen verloren -, nu ik ze heb kunnen zeggen.

‘Tingene har mistet sin mest skræmmende kvalitet – nå jeg har kunnet si det.’

Gelooft u niet, dat Javanen tot “amok” komen, omdat ze zoo gesloten zijn?

‘Tror du ikke at javanere gjør «amok» fordi de er så lukkede?’

Ik dacht het vroeger al -, ik voel er soms iets van in mij, hoe ik “amok” zou maken als ik nooit iets loslaten mocht.

‘Jeg trodde det før – jeg føler noen ganger at jeg ville gjøre «amok» hvis jeg aldri fikk slippe ut.’

Maar nu,’ ook met de bedoeling hem iets vriendelijks te zeggen en daardoor te behagen, zei ze warm, ‘nu ben ik dankbaar, omdat ik tegen u heb kunnen spreken, en als u het vraagt,

‘Men nå,’ sa hun varmt, også for å være venlig og glede ham, ‘er jeg takknemlig fordi jeg har kunnet snakke med deg, og hvis du spør.’

dan zal ik naar de anderen gaan en vanmiddag als een toonbeeld van zachtzinnigheid aan tafel zitten - en rijstebrij eten, en met belangstelling en waardeering over Mary's dameskrans praten en voorlezen uit het “Maandblad” - tot het middernachtelijk uur.’

‘Så går jeg til de andre og sitter ved bordet som et eksempel på mildhet i ettermiddag – og spiser grits og snakker med interesse og påskjønnelse om Marys halskjede og leser fra «Maandblad» – til midnatt.’

‘Heb ik werkelijk zooveel verdiend?’ vroeg hij glimlachend, maar ineens verlegen en teruggetrokken ook. De blijde, behaagzieke uitdrukking trok van haar gezicht weg, ze vond geen antwoord; in de stilte stond hij op en nam zijn hoed.

‘Har jeg virkelig fortjent det?’ spurte han smilende, men plutselig også blygt og tilbagetrukken. Det lykkelige, tilfredsstillende uttrykket forlod hennes ansikt, hun fant ingen svar; i stilheten reiste han seg og tok hatten sin.

‘Ik kom over een paar dagen nog wel eens naar mevrouw Rutgers kijken.’

‘Jeg kommer til å se på fru Rutgers om et par dager.’

Hij zei het heel vriendelijk, maar heel zakelijk, het leek zóó naar de aankondiging van een doktersbezoek, dat het ‘graag’ niet over haar lippen kwam.

Han sa det veldig vennligt, men veldig forretningsmessig, det lignet så mye på annonseringen av et besøk fra en lege at «gledelig» ikke kom over hennes læber.

Het zou opdringerig en onbescheiden hebben geschenen, zichzelf als het doel van zijn bezoek voor te stellen.

Det ville ha vært påtrængende og uhøflig å presentere seg selv som formålet med besøket.

Uit het raam keek ze hem na, maar hij keerde zich niet om. Ze werd gloeiend rood van schaamte, omdat zij het had verwacht en hij het nu niet had gedaan -; ze had ineens van het alleen-zijn met zichzelf genoeg en ging naar beneden.

Hun så etter ham gjennom vinduet, men han vendte seg ikke om. Hun ble gloende rød av skam fordi hun hadde forventet det og han hadde ikke gjort det –; hun hadde plutselig fått nok av å være alene med seg selv og gikk ned.